Medieval Latin Tales

  ~The Clever Thief ~

De Thesauro et Fure Astuto

~ Part 3 ~

Edited by Eugene R. Moutoux

aliquando - at some time; sometimes; formerly
arcesso, arcessere, arcessivi, arcessitus - to send for, summon
calor, caloris, m. - heat
circumeo, circumire, circumii, circumitus - to go around, walk around
cito - quickly
claudo, claudere, clausi, clausus - to close
decrepitus, decrepita, decrepitum - very old, decrepit
disco, discere, didici - to learn
egredior, egredi, egressus - to go out
famosus, famosa, famosum - famous; notorious
fumus, fumi, m. - smoke
herba, herbae, f. - grass
impleo, implere, implevi, impletus - to fill; complete, fulfill
infero, inferre, intuli, inlatus - to bring in, introduce
latro, latronis, m. - robber, bandit
ostium, osti, n. - door
perdo, perdere, perdidi, perditus - to lose
praebeo, praebere, praebui, praebitus - to offer; supply
quaero, quaerere, quaesivi, quaesitus - to seek, look for; ask
senex, senis, m. - old man
tacitus, tacita, tacitum - silent
talis, tale - such; the following
tollo, tollere, sustuli, sublatus - to lift, raise; carry off
viridis, viride - green
   Contigit autem ut rex thesaurum videre vellet, arcessito custode intrat turrim videtque magnam thesauri partem sublatam esse. Furore ergo repletus, dissumulans tamen egreditur venitque ad decrepitum quendam senem, consilium quaesiturus. Fuerat hic senex aliquando famosissimus latro quem conprehensum rex oculis privaverat eique de mensa sua cotidianos comparabat cibos. Hic regi consilium saepe bonum et utile praebebat, utpote qui multa viderat et audierat suaque experientia didicerat multa. Narrat ei rex damnum suum quaeritque quomodo perdita recuperare possit. Cui senex tale dat consilium: "Si," inquit, "o rex, novisse cupis quis hoc an tuus custos an alius egerit, iube fasciculum herbae viridis in turrim inferri supponique ignem. Tu autem, clauso ostio, turrim iterum circumeas, et videas si per aliquam muri rimulam fumum egredi videris. Hoc facto, ad me redeas consilium accepturus quid post haec tibi agendum sit." Rex autem dictum senis cito impleri iubens, clausit ostium et coepit tacitus turris ambitum circumire. Ecce autem calore ignis viridisque materiae humore fumus permaxime excitatus totam usque ad tectum replevit turrim. Qui cum aliud spiraculum non haberet, per locum foraminis illius, eo quod lapide tantum sine caemento obstructum erat, egreditur.
contigit: it happened / vellet: (imperfect subjunctive) / utpote qui: inasmuch as he / audierat: audiverat / damnum: loss / possit: (present subjunctive) / an . . . an: whether . . . or (indirect question) / egerit: (perfect subjunctive) / fasciculum: a small bundle / circumeas: (present subjunctive) / rimulam: crack / coepit: began / ambitum: revolution / humore: by the moisture / excitatus: produced / permaxime: in very great quantity / spiraculum: vent
Go to The Clever Thief, Part 4
Return to Medieval Latin Tales - Title Page